Bismillâhirrahmânirrahîm
Allâh adın zikredelim evvelâ
Vâcib oldur cümle işde her kulâ
Beyitiyle başlamıştır muazzez Vesîletü’n Necât, nâm-ı diğer Mevlîd-i Şerîf eserine Süleymân Çelebi. Evvelâ
Cenâb-ı Hakk’ın ism-i celâlini zikrederek işlerimize başlamalıyız. Hikmetleri sayısızdır amma murâdım âcizâne sizlere bahsetmektir.
Besmele-i Şerîf her hayrın başıdır. Şüphesizdir ki pek mübârek bir kelâmdır. ‘’Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın adıyla, başlarım’’ demektir. Besmele-i Şerîf, Kur’ân-ı Azîmü’ş-şân’ın mümtaz bir nişânıdır. Başta Fâtiha sûresi olmak üzere, Tevbe sûresi hâriç sâir 113 sûrenin hepsi Besmele-i Şerîf ile başlar.
Kur’ân-ı Kerîm’de 114 sûre vardır. Bununla berâber de 114 Besmele-i Şerîf vardır. Az evvel zikrettiğim üzere Tevbe sûresi Besmele-i Şerîf’siz başlar lâkin Neml sûresi ise iki Besmele-i Şerîf’e sâhiptir. Biri başlangıcında olup, diğeri ise 30. Âyet-i kerîmesindedir.
Hanefî fıkhına göre, sûrelerin başlarında bulunan Besmele-i Şerîf’ler Kur’ân-ı Kerîm’den bir âyettir ancak her bir sûrede ayrı bir âyet değildir. Lâkin sûrelerin aralarını ayırmak ve kendileriyle teberrük olunmak için mükerrer olarak inmiştir. Şâfiîlere göre Besmele-i Şerîfler hem Fâtiha sûresinde hem de sâir sûrelerde müstakil birer âyettir. Yine Hanefîlere göre Besmele-i Şerîf, Fâtiha sûresinden bir âyet değildir.
Fakat Hicr sûresinin 87. Âyet-i kerîmesi ile Fâtiha sûresinin birer parçası olduğu, Kur’ân-ı Kerîm’in de, Fâtiha sûresinin de ilk âyet-i kerîmesi olduğuna delâlet eder.
“Andolsun ki, biz sana tekrarlanan yedi âyeti ve yüce Kur’ân’ı verdik” (Hicr, 87).
Dînî bakımdan Besmele-i Şerîf ile başlamak, çeşitli durumlara göre değişik hükümler taşır. Meselâ yemeğe başlarken besmele çekmek sünnettir. Kurban keserken besmele çekmek ise farzdır. Herhangi bir âyet-i kerîme okurken besmele çekmek şart değildir. En kısasından Esteizu billâh demek bile kâfidir. Lâkin herhangi bir sûreyi okumaya başlarken muhakkak besmele çekmek lâzımdır.
Besmele-i Şerîf, hiç şüphesiz ki İslâm’ın dolayısıyla müslümânın şiârıdır. Besmele çekmek, Cenâb-ı Hakk’ı anmak demektir. Binâenaleyh Yüce Allah, Bakara sûresinde şöyle buyurmuştur:
“Öyleyse siz beni zikredin ki ben de sizi anayım. Bana şükredin, sakın nankörlük etmeyin.” (Bakara, 152).
Anlamak lâzım gelmelidir ki Yüce Allah’ı anmak, zikretmek demek Allah’ımızın da bizi anması, yâd etmesi demektir. İşte bu kalbî âmeli gerçekleştirmek için en güzel yollardan birisi hiç şüphesiz ki besmele çekmektir. Su katıksız bir hakîkattir ki bizim Allah’ı anmamıza Allah’ın ihtiyâcı yoktur lâkin hiç şüphesizdir ki bizim Allah’ı anmamıza ve Allah’ın bizi anmasına her şeyden çok ihtiyâcımız vardır.
Besmele ile başlamak, Allah’ın adını her vesîle ile anmak, zikretmek demektir. Müslümânın Allah’a îmânının, O’nu Ma’bûd kabul etmesinin pek güzel bir işâretidir. Hayırlı işlerinin hepsine Besmele-i Şerîf ile başlayanlara yine Süleymân Çelebi Mevlîd-i Şerîf’inden ne güzel söylemiş:
Her nefeste Allâh adın de müdâm
Allâh adıyla olur her iş tamâm
Ne mutlu ki Besmele-i Şerîfi kendisine şiâr edinen müslümânlara…
Besmele-i Şerîf’deki ‘’Rahmân’’ kelimesi Allah’ın bir ismidir. Er-Rahmân… (C.C)
Rahmân, hulâsa esirgeyen demektir. Bu sıfat dünyâda hem mü’minleri hem de münâfıkları kapsar. Çünkü Allah dünyâda mü’minlere de münâfıklara da rızk veriyor, kimseyi ayırt etmiyor. Dünyânın ni’metleri sonsuz olmadığından ve Hakk’ın katında değeri olmadığından kâfirlere ve münâfıklara ni’metlerinden veriyor. Bunu onlara çok görmüyor. Çünkü âhiret kapısı onlar için kapanacaktır. Rahmân isminin tecellîsi böyleyken Rahîm isminin ki böyle değildir.
Rahîm, hulâsa bağışlayıcı ve merhamet edici demektir. Cenâb-ı Hakk, cennette cemâlini yine ‘’Rahîm’’ sıfatının tecellîsi ile gösterecektir. Bu muazzam isimden ve onun tecellîsinden ancak ve ancak îmân edenler müşerref olabileceklerdir. Mü’minler için bu ‘’Rahîm’’ ismi tam ma’nâsıyla biçilmiş bir kaftandır. İşte Besmele-i Şerîf’de ve Fâtiha’da, her zaman bu isimler vesîlesiyle Cenâb-ı Hakk’tan rahmet ve merhamet istemekteyiz. Kuluna Allah’tan başka hakkıyla acıyacak, merhamet gösterecek kimse yoktur, ancak O acır, O korur. Merhamet duygusunu veren ve merhameti sonsuz olan O’dur. Allahu Azîmü’ş-şân rahmetini, merhametini bizlerden esirgemesin inşâAllah…
Hulâsaten anlaşılmalıdır ki bir müslümân helâl ve hayırlı olan bir işine besmele çekerek başladığında Allah’ın ismini andığını ve müsâadesini istediğini, bundan sonra adımını attığı her şeyde Allah ile berâber olduğunu ve O’nun yardımıyla iş yaptığının şuûrunda olmasını sağlar. Besmele-i Şerîf, ne güzel kelâmsın vesselâm…
İslâm’ın nişânı olan Besmele-i Şerîf, İslâm târihi boyunca her dâim Hat san’atında da pek ehemmiyetli bir yer almıştır. Bizim paylaştığımız görseldeki Besmele-i Şerîf, Celî ta’lîk hattıyla yazılmıştır.
Besmele-i Şerîf ile ilgili bâzı Hadîs-i Şerîfleri sizlere nakletmek isterim.
“Bismillâhirrahmânirrahîm ile başlamayan her iş bereketsizdir, devam etmez ve köksüzdür.” (Müsned 2/259).
***
“Biriniz yemek yiyeceği zamân ‘Bismillâh’ (Allah’ın adıyla) desin. Eğer yemeğin başında besmele çekmeyi unutursa, ‘Bismillâhi fî evvelihî ve âhirihî’ (Başında da sonunda da Allah’ın adıyla) desin.” (Tirmizî, Et’ıme, 47.)
***
“(Evine girdiğin zaman) besmele çekerek kapını kapa. Çünkü şeytân (besmeleyle) kapanan bir kapıyı açamaz. Besmele çekerek lambanı söndür. Besmele çekerek, (enine koyacağın) bir tahta parçası ile de olsa kabını(n ağzını) ört. Yine besmele çekerek su kabını(n ağzını da) ört.” (Ebû Dâvûd, Eşribe, 22.)
Son olarak Abdulkadir Geylânî Hazretleri’nin Besmele-i Şerîfe Duâsı’nı paylaşmak isterim.
İşbu duâ, ‘’Bismillâhirrahmânirrahîm’’i şefâatçi yapılarak okunan bir duâdır. Gümüşhanevî Hazretleri’nin “Mecmûatu’l-Ahzâb” adlı eserinin NAKŞEBENDİ cildinin 337. sayfasında yer almaktadır.
Orada, her gece bu duâyı okuyan kimsenin mânevî kazancından bahsedilir. Önce Besmele-i Şerîf’in ebced değeri olan yedi yüz seksen altı (786) defa Besmele-i Şerîf okunur, ardından Muhammed (S.A.V) isminin ebced değeri olan yüz otuz iki (132) defa Peygamberimiz Hz. Muhammed’e (S.A.V.) salâvat getirilir. Ardından da şu duâ okunur:
Bismillâhirrahmânirrahîm.
Allahümme inni es’elüke bi hakkı bismillâhirrahmânirrahîm.
Ve bi hurmeti bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi fadli bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi azameti bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi celâli bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi cemâli bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi kemâli bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi heybeti bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi menzileti bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi melekûti bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi ceberûti bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi kibriyâi bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi senâi bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi behâi bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi kerâmeti bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi sultâni bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi berekâti bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi ızzeti bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi kuvveti bismillâhirrahmânirrahîm
Ve bi kudreti bismillâhirrahmânirrahîm
İrfa’ kadrî veşrâh sadrî ve yessir emrî… Verzuknî min haysü lâ yahtesib…
Bi fadlike ve kerâmike ya men hüve kef hâ yâ ayn sâd hâ mîm ayn sîn kâf ve es’elüke bi celâlil ızzeti ve celâlil heybeti ve ceberûtil azameti en tec’alenî min ıbadikes salihîn ellezine la havfün aleyhim ve lâ hüm yahzenûn.
Bi rahmetike ya erhamerrahimîn,
Ve en tusalliye alâ seyyidinâ Muhammedin ve alâ âli seyyidinâ Muhammed.
test